Datavisualisatie

Toegankelijke datavisualisatie bij automatisering

7 september 2022

Als IT alle vakgebieden en alle bedrijven raakt, ontstaat er dan niet een groot risico als deze processen niet direct inzichtelijk en begrijpelijk zijn voor de mensen die ermee werken?

Hoe maak je het beste gebruik van de sterke kanten van de mens én die van de computer?

IT-processen en alle bijbehorende producten zijn tegenwoordig niet meer weg te denken uit de samenleving en het bedrijfsleven. Er zijn nog maar weinig facetten van ons dagelijks leven die zowel zichtbaar als onzichtbaar niet met automatisering in contact komen. Van direct een melding krijgen op je mobiel tot een banktransactie of het jaarlijks doorgeven van je meterstanden via e-mail. En dat is alleen nog maar hetgeen zichtbaar is voor de eindgebruiker. Er wordt vaak meer geautomatiseerd dan je zou vermoeden. Toch blijven IT en software voor veel mensen magisch en onbegrijpelijk.

Inzicht krijgen en het valideren van processen

Dat er achter de ‘’digitale schermen’’ veel gebeurt weet iedereen, maar wat precies is voor de meeste mensen een raadsel. En dat is prima. Niet iedereen heeft evenveel interesse of aanleg voor techniek. Software wordt vaak nog steeds gemaakt via het magic box principe: de gebruiker geeft input en de software geeft een handeling of output terug. De gebruiker heeft geen idee hoe de resultaten tot stand komen, maar hoeft slechts te vertrouwen op het systeem.

Er zijn verschillende redenen om als fabrikant te kiezen voor een gesloten systeem: het beschermen van intellectueel eigendom, gebruikers te behoeden voor menselijke fouten, ontwikkeling en programmering door externen of iemand die niet meer bij het bedrijf werkt. Soms is de software simpelweg een erfenis van

bijvoorbeeld een fusie of andere afdeling. In alle gevallen ontstaat vaak hetzelfde probleem: de gebruiker of beheerder heeft een stuk software dat integraal is voor de uitvoering van het werk, maar heeft verder geen inzicht in wat er zich van binnen echt afspeelt. De gebruiker kan dus niet valideren of de uitkomst correct is en hoe deze output tot stand is gekomen.

Wanneer deze controle wel mogelijk is, is het vaak alleen maar zichtbaar binnen de technische context van het systeem zelf, meestal in de vorm van scripts of uitgebreide configuratiebestanden. Het is alsof je gaat kijken naar de radertjes in je horloge om te zien waarom de tijd niet klopt, terwijl de persoon die de controle zou moeten doen vaak iemand is met functionele kennis van de processen en niet de technische werking van het systeem. De vraag is immers niet of de software goed werkt; de vraag is of hij goed handelt.

IT werkt wanneer je kunt vertrouwen op de functionaliteit

Het managen van exponentieel groeiende datastromen

Maar dan komen we weer terug op die verwevenheid van IT in onze samenleving. Als IT alle vakgebieden en alle bedrijven raakt, ontstaat er dan niet een groot risico als veel van deze IT niet direct inzichtelijk en begrijpelijk is voor de mensen die ermee werken? De menselijke hand, controle en wensen moeten te allen tijde de leidende factor zijn. Uiteindelijk is IT een hulpmiddel.

Inzicht en begrip creëren klinkt logisch, maar is niet altijd even makkelijk. De hoeveelheid data en de bijbehorende processen in het digitale landschap groeien. Hard. We horen tegenwoordig steeds vaker termen als information architecture en big data. De data die op het moment door ons digitale landschap zweven is

met recht “big” te noemen. De totale dataopslag van het internet is de laatste jaren met ongeveer twintig tot dertig procent per jaar exponentieel gegroeid. En dat geldt ook voor de data waar onze alledaagse IT-systemen mee werken: smartphones, computers en slimme apparaten zoals Google Home, Alexa en Fitbit.

En aangezien dit artikel gaat over visualisering, is exponentiële groei een mooi voorbeeld; de echte impact hiervan is soms lastig voor te stellen. Laten we dit visualiseren door middel van een simpel A4’tje van 0,05 mm dik wat we exponentieel verdubbelen: na de eerste verdubbeling is de stapel 0,1 mm, bij twee verdubbelingen slechts 0,2 mm. In eerste instantie niets schokkends, maar na ongeveer 45 verdubbelingen raak je de maan aan en bij zeventig verdubbelingen moet je in lichtjaren gaan rekenen om het overzicht te behouden.

Exponentionele groei via papiervouwen

De mogelijkheden voor diepgaande datavisualisatie

Het overzicht behouden; hier ligt de kracht van IT. De juiste hardware en software kunnen prima omgaan met gigantische aantallen en hebben geen probleem met orde en patronen vinden in hoeveelheden data die voor de gemiddelde mens overweldigend zijn. Alleen moet deze software altijd opgezet worden vanuit de wensen en behoeften van een mens. Een menselijke hand die het aanstuurt is essentieel. Dus moet er een link bestaan tussen de software en de gebruiker, zodat de gebruiker precies die informatie krijgt die hij of zij nodig heeft om zowel zichzelf als de software verder te helpen. De juiste visualisatie is hierbij cruciaal, omdat teveel rauwe informatie simpelweg te complex is voor het menselijk brein.

Een log analyser kan gigantische logbestanden terugbrengen naar leesbare grafieken en tijdlijnen waarop duidelijk afwijkingen te herkennen zijn. Node-based editors geven de mogelijkheid om visueel scripts in elkaar te slepen zonder ook maar een regel code te hoeven bekijken. Door automatiseringen en processen te standaardiseren in bijvoorbeeld BPMN-diagrammen en deze te gebruiken als input softwaresystemen, kan men altijd werken vanuit een voor de mens begrijpelijk en functioneel uitgangspunt, wat de software vervolgens weer naar hartenlust kan opschalen. Op deze manier wordt er gebruikgemaakt van de sterke punten van de mens én die van de computer.

De mens blijft centraal

De vraag wordt alleen maar groter

Zolang het IT-landschap blijft groeien, zal de wens en noodzaak voor helder inzicht dat ook doen. We hebben zeker nog niet alle mogelijkheden benut en zullen ook rekening moeten gaan houden met oplossingen voor problemen die nu nog niet eens bestaan. Maar we zijn al een heel eind op weg: zolang we er scherp op blijven dat, hoe groot de digitale wereld ooit wordt, de menselijke gebruiker centraal blijft staan. Alleen dan halen we altijd het maximale uit beide werelden.

CodeCast en het visualiseren van jouw data en bedrijfsprocessen

Wil je meer weten over onze visie op het onverstoord automatiseren en visualiseren van jouw data of bedrijfsprocessen? En hoe je dat met IT kan realiseren? Kom in contact met Frans. Hij kan je alles vertellen over onze ontwikkelingen en oplossingen.

Dit is het tijdperk van de digitale transformatie

Van big data, kunstmatige intelligentie en instant service. Ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op en verwachtingen veranderen net zo snel mee. Mensen verwachten steeds meer. En ze verwachten het nú. Dit vraagt om een nieuw soort efficiency, om optimalisatie tot ver achter de komma. Het vraagt om slimme, doelgerichte automatisering van bedrijfsprocessen en integratie van systemen die dat mogelijk maakt.

Als je het ons vraagt gaat digitale transformatie over efficiency én over mensen. Over directe resultaten én over de toekomst van jouw bedrijf. CodeCast. Your guide in digital transformation.